slajd
slajd
Fundacja Polskich Kolei Wąskotorowych
WitamyO fundacjiProjektyWsparcieReportażeKolej RogowskaBiuletyn FPKW
Zamieszczone tu wpisy oraz wiadomości powstały w wyniku pracy i zainteresowań wielu wolontariuszy wąskotorowych. Wszystkim pomagającym serdecznie dziękujemy! Pomagać można nie tylko przekazując nam 1% swoich podatków czy pracując wolontariacko na naszej kolei muzealnej ale także przekazując informacje, zdjęcia i dokumenty. Dzięki temu możemy dzielić się wiedzą o niezwykłej historii polskiego kolejnictwa.

Aby zobaczyć wpisy z wcześniejszych lat rozwiń menu "Archiwum reportaży" po prawej stronie >>>.

Adres kontaktowy:
e-mail: biuro@kolejrogowska.pl,
lub tradycyjną pocztą: FPKW, ul. Dworcowa 37, 95-063 Rogów.

Okruchy historii i współczesności zbierają i publikują Andrzej Tajchert i Adam Wawrzyniak.

– Reportaże –

30.04.2012 - Kolej wąskotorowa Zwierzyniec – Biłgoraj

Andrzej Tajchert

Kolej Zwierzyniecka miała bogatą historię: kolejka podjazdowa Ordynacji Zamojskiej (750mm), rosyjska kolej wojskowa w czasie I wojny światowej (750mm), austriacka Stabile Förderbahn (600mm), wreszcie kolej PKP (600mm, od 1964r. – 750 mm). Po jej likwidacji zbudowano linię normalnotorową a następnie dodano tor szeroki (LHS). W Zwierzyńcu, na tzw. Białym Słupie Austriacy zbudowali stację i zaplecze. Co ciekawe do obracania taboru zbudowano tu pętlę, nie trójkąt. Wewnątrz pętli znalazło się też miejsce na parowozownię i kilka krótkich torów odstawczych (rys. M.Kucharski):

Przekop w Szozdach (obecnie jest tam znacznie większy tzw. ”kanion” linii normalnotorowej i szerokotorowej LHS):

W tym samym czasie w Biłgoraju zbudowano trójkąt, a sama stacja wyglądała dość skromnie:
(fot. www.ebay.de)

Po przekuciu linii na szerokość 750mm w Zwierzyńcu pętlę zastąpiono trójkątem, a w Biłgoraju trójkąt – obrotnicą. Na marginesie warto zauważyć że na linii Ordynackiej (jeszcze przed I wojną) w trudnym terenie Roztocza zastosowano zakosy (w celu pokonania dużej różnicy wysokości). Widoczne są one do dzisiaj w terenie i na mapach Roztoczańskiego Parku Narodowego jako tzw. Weksle:

Po II wojnie światowej kolej Zwierzyniec – Biłgoraj połączono z kolejką leśną Lipa – Biłgoraj. Połączenie nie przyniosło jednak planowanego zwiększenia ruchu towarowego i wkrótce je rozebrano. Kolejka leśna w Lipie pracowała aż do lat ’80. Jako jej pamiątkę zachowano tabor (obecnie w skansenie w Janowie Lub.). Wolontariusze naszej Fundacji wspierali Lasy Państwowe przy urządzeniu tego skansenu i remoncie taboru.


30.02.2012 - Bialskopodlaska Kolej Wąskotorowa

Andrzej Tajchert

Pod względem genezy to chyba najciekawszy przypadek w Polsce: kolej wąskotorową pierwotnie zbudował klasztor prawosławny w Leśnej Podlaskiej… miało to miejsce jeszcze przed I wojną światową, co zapewne przesądziło o jej prześwicie (750mm). Pierwsza wojna światowa to rozbudowa linii i jej początki w ruchu publicznym. Ostatnie odcinki dobudowano w początkach lat ’20 ubiegłego wieku:
Zdjęcie chwilowo niedostępne...
Zaplecze kolei zlokalizowano w Białej, nieopodal stacji normalnotorowej. Do dzisiaj zachował się tu m.in. budynek mieszkalny i dworcowy:
Zdjęcie chwilowo niedostępne...
Linia miała kształt litery Y: z Roskoszy prowadziły dwa odgałęzienia: do Konstantynowa i do Janowa. Na linii Janowskiej była też bocznica do Cieleśnicy (duży folwark i gorzelnia). Kształt linii określił wieloletni sposób prowadzenia ruchu, widoczny np. w rozkładzie jazdy z roku 1932:
Zdjęcie chwilowo niedostępne...
Otóż pociągi z Białej wyjeżdżały w trakcji podwójnej, rozpinanej w Roskoszy. Widać to na zdjęciu, które otrzymałem dzięki uprzejmości ś.p. p. Andrzeja Królika, autora ciekawych wspomnień z dzieciństwa na tejże kolei:
Zdjęcie chwilowo niedostępne...
Do dzisiaj po kolei zachowało się kilka mostów, najciekawsze to most w Białej na rz. Krznie:
Zdjęcie chwilowo niedostępne...
oraz drugi na rz. Klukówce w Roskoszy:
Zdjęcie chwilowo niedostępne...


12.01.2012 - Dolomity wąskotorowe

Andrzej Tajchert

Popularna wśród polskich narciarzy dolina Val Gardena w Dolomitach miała swoją wąskotorową linię – i to podobnie jak wiele polskich wąskotorówek – o I-wojennym, austriackim rodowodzie. Do dzisiaj zachowało się kilka mostów i parowozów (np. Krauss z 1917r. oznaczony R.410.004 stojący w centrum Ortisei). Dla odmiany podajemy też link - oryginalny FILM z tej linii:

W sieci jest dużo materiałów dot. tej linii (szukać należy pod hasłem Grödner Bahn).

BIURO FUNDACJI

46 874 80 23

zarzad@fpkw.org

ul. Dworcowa 37, 95-063 Rogów